Ja en nee. In Nederland is het 'weer' nieuw. Maar het is niet echt 'nieuw', want zogenaamde ‘rijdende radars’ bestaan al geruime tijd en zijn hier zelfs al eerder gebruikt.

In de Verenigde Staten wordt door verkeersagenten zelfs al vele decennia rijdend gemeten, met behulp van in - al dan niet opvallende - politie auto’s weggebouwde ‘radar guns’. In Europa zijn ‘radar guns’ echter nooit populair geworden, met name omdat deze niet volledig geautomatiseerd, ofwel ‘flitsend’ (met een foto van het overtredende voertuig), functioneren.

Het (destijds) Nederlandse Gatso, begon in dit land in de jaren negentig van de afgelopen eeuw met het inbouwen van hun – tot dan stationaire – radars in auto’s die al rijdend voertuigen konden meten en fotograferen. De politie moest daar dan wel speciaal Citroën BX-jes voor aanschaffen: deze hadden zowel de weldadige vering om de meting niet van slag te brengen, als een kunststof motorkap waar de radar, onzichtbaar geplaatst, doorheen kon stralen. Toch verliepen de metingen in de praktijk zo gebrekkig dat het project al na enkele jaren beëindigd werd.

Inmiddels wordt er o.a. in Frankrijk al op ruime schaal met een nieuwe generatie rijdend metende radarwagens geflitst. De twee merken die daar gezamenlijk de bijna 600 systemen hebben geleverd, komen nu in aanmerking om dergelijke wagens in 2021 aan de Nederlandse politie te verkopen.

Over het aantal zijn verschillende berichten naar buiten gekomen. De hoogste inschatting rept van maximaal 100 stuks rijdende radarwagens, de laagste van minimaal 30.

Het is nog niet heel duidelijk aan te geven wanneer de rijdende boetekanonnen er gaan komen. De aanbesteding staat voor ergens in 2021 in de planning. Daarna zal de uitrol nog moeten plaatsvinden.

Nee, niet in plaats van. Het zal u niet verbazen dat nieuwe, rijdende flitsers, een pure uitbreiding zijn, en dus naast de reeds aanwezige laser guns, statische radars, lussenpalen, en trajectcontroles ingezet gaan worden.

Zoals vrijwel elk jaar dat er meer bekeurd – en dus geïnd – gaat worden, doet de politie dit onder het mom van de verkeersveiligheid (maar volgens ons en vele anderen doen ze dit voornamelijk als verlengstuk van de belastingdienst).

Uit onderzoek is echter bekend dat opvallende politie aanwezigheid met onmiddellijke staande houding veel meer invloed op het rijgedrag heeft, dan het heimelijk rondrijden in onopvallende auto’s waarbij een bekeuring pas na een week of meer bij de ‘misdadiger’ in de bus valt. Een hond ‘straffen’ voor slecht gedrag doe je liefst ook onmiddellijk, en niet dagen later. Waarom dan toch weer de keuze voor heimelijk bekeuren? Simpel: staande houden kost veel meer tijd en brengt daardoor minder geld in het overheids-laatje dan geautomatiseerd flitsen en de bon toesturen.

Dat is tevens de reden dat er ditmaal niet voor nog meer traject controles of stationaire radars gekozen is: apps zoals FlitsMeister kunnen daar veelal voor waarschuwen, maar zijn tegen rijdende (en zich continu verplaatsende) controles machteloos. Dat hebben we al gezien bij met laser guns uitgeruste motoragenten, al moet de diender in dat geval nog wel tot staandehouding overgaan.

En voor wie nog de illusie had: de politie heeft natuurlijk ook al bevestigd dat de nieuwe controles bovenop de bestaande komen, niet in plaats van.

Dat is vrijwel niet te doen: de meetapparatuur zit nagenoeg onzichtbaar weggebouwd in ongemarkeerde, doorsnee autootjes, die zich onopvallend in het verkeer begeven.

Eigenlijk net zo als de bestaande radars waarop ze gebaseerd zijn. Die apparaten staan zoals bekend in vaste palen, geparkeerde auto's, of op statief, langs de kant van de weg. De radarbundel straalt dan schuin over de weg en voertuigen die er doorheen rijden worden gemeten en eventueel geflitst. Bij de rijdende varianten is dit identiek, behalve dat de radar units nu (vrijwel onzichtbaar) in (onopvallende) autootjes zitten ingebouwd en al rijdend kunnen flitsen.

Je moet je daarbij voorstellen dat de radarwagen gewoon rondrijdt en dat de radarbundel nog steeds in een schuine hoek (links vooruit) over de weg straalt. Haal je zo’n auto dus links in, dan rij je door de bundel en wordt je snelheid gemeten. Ja, theoretisch kan je rechts gaan inhalen, maar dat valt om andere redenen af te raden. De daadwerkelijk gemeten snelheid betreft natuurlijk de ‘verschilsnelheid’, waarbij de geijkte rijsnelheid van de radarwagen dan nog wordt opgeteld. Voorbeeld: de radarwagen rijdt 55 en jij rijdt 70 en haalt hem in. De radar meet dan (een verschilsnelheid van) 15 maar telt daar de eigen snelheid van 55 nog bij op.

Let trouwens op dat die radarwagens op wegen zonder midden vangrail (denk aan de meeste 60km wegen) ook tegemoetkomend verkeer kunnen meten en flitsen. In zo’n geval komt de radarwagen je dus als tegenligger tegemoet, waarbij de radarbundel vanuit z’n motorkap schuin jouw rijbaan op straalt. Vlak voor dat je elkaar kruist rij je dan door die bundel en wordt je gemeten. Voorbeeld: radarwagen rijdt 55 en jij rijdt ‘m met 70 tegemoet. De radar meet dan (een verschilsnelheid van) 125 maar trekt daar de eigen snelheid van 55 nog van af.

Technisch kan Stinger zelfs heel goed beschermen tegen de rijdende radars, weten we zowel theoretisch als ook gebaseerd op praktijkervaring in het buitenland. Let wel, hiervoor moet een Stinger systeem uitgerust zijn met een radar antenne en voorzien zijn van specifieke software. Een tweede antenne aan de achterzijde van de auto – een enkele moet altijd voor zitten – kan er bovendien voor zorgen dat pijltjes op het display keurig aangeven of een radarwagen zich vóór, naast, of achter je bevindt.

Dat klinkt allemaal mooi, maar helaas kunnen we u gezien de juridische situatie in Nederland toch niet van dienst zijn: zowel laser detectie, als GPS-gebaseerd waarschuwen, zijn hier namelijk volledig legaal, maar radar detectie is nog steeds verboden. Dat is een kwalijke zaak want een radar detector is gewoon een radio die radio golven (voorzien van informatie) ontvangt, zij het op frequenties die hoger liggen dan traditionele radio stations. En hoewel ook Nederland het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens ooit heeft ondertekend, heeft het maling aan het daarin verankerde recht op vrije ontvangst van informatie. Weer een vrijheid die de burgers is ontnomen.

Nee, het gaat om radar. In een interview is door een hoge politie functionaris inderdaad ook over laser gesproken. Onterecht, want de beschreven systemen werken louter met radar.

Laser en radar zijn verschillende technieken: de eerste is gebaseerd op licht, de tweede op radiogolven. Helaas wordt dat door de overheid nog al eens door elkaar gehaald. Ook door functionarissen die gezien hun functie beter zouden moeten weten. Zelfs in de rechtszaal hebben we politie en Openbaar Ministerie – uit boze opzet of uit gebrek aan kennis – zien proberen om rechters valselijk te doen geloven dat laser detectors (in Nederland volledig legaal) in beslag mogen worden genomen, door te beweren dat het om radar detectors ging (in Nederland verboden).